رواداری یا چرا تمدن ایرانی توانایی پرورش افرادی چون ابوعلی سینا را برای همیشه از دست داد؟-1

آیا تمدن ایرانی تونسته توابغی شبیه ابوعلی سینا رو دوباره پرورش بده؟

حدودا ده قرن از تولد ابوعلی سینا میگذره، آیا 9 قرن بعد از مرگ اون میتونیم بگیم ما یه فردی در حد ابوعلی سینا رو پروش دادیم؟

ابوعلی سینا همه چیزدان بوده. ما دو دسته همه چیزدان داریم. دسته اول کسانی بودن که همه علوم رو بلد بودن و دسته دوم کسانی بودن که علاوه بر بلد بودن علوم، مرزهای علم رو یک قدم جلو میبردن.

ابوعلی سینا تنها همه چیزدان تاریخ ایران هست که تونسته همه علوم رو یاد بگیره و مرزهای علم رو یک قدم جلو ببره.

مجددا سوالم رو میپرسم: چرا تمدن ایرانی نتونسته امثال ابوعلی سینا رو در خودش مجددا پرورش بده؟

عده ای میگن تمدن ایرانی توانایی پرورش افرادی چون ابوعلی سینا رو در قرن چهارم برای همیشه از دست داده. و دلایل زیر رو برای این ادعاشون دارن.

به عقیده این اندیشمندان اگه افراد معاصر بخوان دلیل عقب ماندگی ایران رو بدونن باید تاریخ قرن چهارم هجری رو خوب و دقیق بخونن. قرن چهارم قرن زاینده ابوعلی سیناست.

این افراد معقدند درست هست که علم تخصصی شده و نمیشه همه چیزدان تربیت کرد اما ایران توانایی تولید علم رو ازدست داده و تنها مصرف کننده علم هست. و این از دست دادن توانایی در قرن چهارم رخ داد.

به عقیده این دوستان قرن چهارم، از درخشان ترین، پرفروغ ترین و بی تکرارترین روزگار تاریخ تمدن ایران هست. در این دوران طلایی تمدن ایران، اندیشمندان، سخنوران، هنرمندان،دانشمندان، پژوهشگران، فقها،نویسندگان، فیلسوفان و پزشکان بزرگی پدیدار شدند که نگاهها و نظریه هاشون تا چندین سده بعد از ایشون بر جامعه علمی سایه افکنده بود.اما چرا؟

در سال 13 هجری اعراب به ایران  ساسانی حمله میکنند و تا سال 33 هجری اعراب کل ایران ساسانی رو تصرف میکنند و حدود 300 سال خلفای اموی و عباسی از بغداد بر ایران حکومت میکردند.

در این سالها نهضت های مختلفی از ایرانیان برای شکست امویان و عباسیان تلاش کردند که همگی شکست میخوردند. در اوایل قرن چهارم، تعدادی از ایرانیان گروهی مخفی بر علیه خلفا تشکیل دادند. اسم این گروه، گروه اخوان الصفا بوده. این گروه، گروه مخفی و متشکل از دانشمندان شیعه ایرانی بودند که برای آزادی ایرانیان از دست حکومت عباسیان تلاش میکردند.اما این گروه روش خاص مبارزه خودشون رو انتخاب کرده بودند. این روش، روش مبارزه فرهنگی بود.

انها شروع کردند به نوشتن مقالات مختلفی درمورد همه علوم موجود و رشته هایی مانند زیست شناسی، شیمی و علوم طبیعی رو به رسمیت شناختند و برای تمام ادیان و مذاهب احترام قائل بودند.

آنها همچنین شروع به تربیت دانشمندان و عالمان کردند و جزوات آنها به صورت مخفیانه تدریس می شد. و از طرفی دربار عباسیون نیاز به وزیران عالمی داشتند که بتونند امپراطوری اسلامی رو مدیریت کنند. بنابراین تعدادی از افراد گروه اخوان الصفا به منسب وزارت رسیدند. این وزرا با ترفند و حیله هایی خلفا و جانشینانشون رو با هم درگیر میکردند و بالاخره با تضعیف حکومت مرکزی بغداد، سبب استقرار حکومت ایرانی شدند.

نخستین حکومت ایرانی مستقل دیلم در نزدیکی لاهیجان فعلی شروع شد و به سرعت گسترش یافت.این حکومت نام خود رو دیلیمان گذاشتند.

آموزها و کمک های اخوان الصفا در شکل گیری دیلیمان منجر به  ایجاد حکومتی شد که بر گستره ای نزدیک ایران امروزی حکومت میکرد و شیعه هم بود. دیلیمان سیاست آسان گیری بر مردم و مدارا و پذیرا بودن با سایر مذاهب رو پیگیری میکردند.

دیلیمان شیراز رو پایتخت خود قرار دادند و با اینکه شیعه بودند اما بزرگترین تکریم ها رو برای عبدالله ابن خفیف شیخ کبیر، عالم بزرگ اهل سنت پایتخت (شیراز) به جا می آوردند.

در شیراز زمان آنها، برخلاف سنت رایج آن زمان ،غیرمسلمانان  مانند زرتشتیان مجبور نبودند که علامت های مشخص کننده به تن کننده یا در محله خاصی زندگی کنند.بازار شهر شیراز در هنگام جشن مهرگان و نوروز نورانی میشد.

هنگامی که در سال 369 هجری مسلمانان شیراز علیه زرتشتیان به اغتشاش و آزار پرداختند، عضدالدوله لشکری برای تنبیه اغتشاش کنندگان مسلمانان و امنیت زرتشتیان فرستاد.

نصر بن هارون نصرانی (نخستین وزیر مسیحی تاریخ ایران) به نقل از ابن مسکویه وزیر شیراز بود و عضدالدوله دست او را برای ساختن کلیساهای مسیحی بازگذاشت.

یهودیان و صابئین در دستگاه فرمانروایی ایشان جایگاه بلندی داشتند. در این دوره است که یک یهودی با فرمان شاه برای اولین بار پس از اسلام حاکم سیراف می شود.

و

ابوعلی سینا در این دوره و در دربار این خاندان رشد کرد.

 

ادامه دارد...